Nhựa số 3 là gì? Nhựa số 3 có thực sự an toàn và hữu ích như người ta thường nói không? Chắc hẳn mỗi chúng ta đều đã quen thuộc với các sản phẩm làm từ loại nhựa này trong đời sống hằng ngày. Nhựa số 3 được ứng dụng vào sản xuất rất nhiều các vật dụng thường ngày. Tuy nhiên, có thể chúng ta từng biết hoặc không để ý đến chúng quá nhiều. Kể cả là những tác động khôn lường mà chúng có thể mang lại cho đời sống con người.
Chúng ta đều biết tình trạng rác thải nhựa, tình trạng ô nhiễm môi trường đang “rất nóng” hiện nay. Một trong những chất liệu nhựa được tìm thấy có sự ảnh hưởng lớn nhất là các sản phẩm từ nhựa số 3. Ngoài ra, nguyên nhân dẫn đến tình trạng này còn do người dùng chưa hiểu biết nhiều về chúng. Nhựa số 3 là gì? Chúng có tác động như thế nào? Hãy cùng Bao bì Đức Phát tìm hiểu ngay nhé!
Nhựa số 3 PVC
Nhựa số 3 là gì?
Nhựa số 3 là tên gọi khác trong kí hiệu các loại của nhựa PVC. Là loại nhựa được sử dụng nhiều nhất hiện nay bởi tính ứng dụng và đa dụng của nó. PVC là tên viết tắt của cụm từ Polyvinyl chloride. Để phân biệt với các loại nhựa khác, nhựa PVC được ký hiệu số 3. Đây là loại nhựa được tìm thấy sớm nhất. Vào năm 1835, nhựa PVC được tìm thấy bới nhà vật lý người Pháp là Henry Regnault. Tuy nhiên cho đến năm 1937 thì nhựa PVC mới được sản xuất theo quy mô công nghiệp.
Tìm hiểu thêm ký hiệu nhựa tại đây: Ký Hiệu Nhựa Theo Số – Hướng Dẫn Số Nhựa Chi Tiết Nhất
Công thức hóa học của nhựa số 3
Nhựa PVC được sản xuất thông qua phản ứng trùng hợp các phân tử Polyvinyl chloride. Có kí hiệu hóa học là CH2=CHCl. Ngoài ra, bạn có thể tham khảo thêm các thông số kỹ thuật của nhựa PVC:
| Tính chất cơ học | Giá trị – đơn vị đo |
| Khối lượng riêng | 1,45 – 1,50 g/cm3 |
| Giới hạn bền kéo đứt | 500 – 700kg/cm2 |
| Giới hạn bền uốn | 800 – 1200kg/cm2 |
| Giới hạn bền nén | 800 – 1600kg/cm2 |
| Mô đun đàn hồi | 4000 – 10.000kg/cm2 |
| Hệ số dãn dài khi đứt | 10 – 25% |
| Hệ số giãn nở dài | 0,00006 – 0,00007 |
| Độ dẫn nhiệt | 3,8 – 4.10-4 cal/cm.s.°C |
| Điện áp đánh thủng | 15-35 kV/cm |
| Hằng số điệm môi (60Hz, 30°C) | 3,54 |
| Điện trở suất | 1015Ω.cm |
Ưu điểm của nhựa số 3
Nhựa số 3 được ứng dụng rất rộng rãi, trở thành chất liệu nhựa quen thuộc trong đời sống hằng ngày của con người. Chúng được yêu thích bởi các đặc tính nổi bật trong chất liệu dưới đây:
- Độ bền: Các sản phẩm từ nhựa PVC có tuổi thọ rất cao. Nhựa số 3 PVC khó bị ăn mòn bởi các yếu tố từ môi trường. Loại vât liệu này có tính chống ăn mòn, chống sốc cao. Theo một số nghiên cứu, các ống nước ngầm PVC gần như không bị hư hại sau 35 sử dụng.
- Khả năng chống cháy: Nhiệt độ cháy của nhựa PVC là 455°C. Tuy nhiên nhiệt lượng tỏa ra của nhựa PVC khi cháy cũng rất nhỏ khó lan sang các loại nhựa khác. Đặc biệt với việc chứa tới 57% Clo bên trong, khi bị cháy lượng Clo bên trong nhựa PVC sẽ tự động dập lửa.
- Tính cách điện: Với khả năng chịu được cường độ điện lớn nên nhựa PVC được dùng để sản xuất vỏ bọc cho các hệ thống dây điện, cáp điện, …
- Khả năng kháng hóa chất: Nhựa PVC khó bị hòa tan trong các chất hữu cơ. Đặc biệt nhựa PVC có khả năng chống lại hầu hết các hóa chất vô cơ.
Nhược điểm của nhựa số 3
Tuy nhiên, nhựa PVC vẫn tồn tại một số hạn chế:
- Cần nhiều chất phụ gia sản xuất: Để cải thiện tính linh hoạt của nhựa PVC người ta thường bổ sung các chất phụ gia. Trong đó có một số chất phụ gia cần kiểm soát chặt chẽ về tỉ lệ, đặc biệt là đối với chất phthalates. Chất phụ gia này có ảnh hưởng xấu tới sức khỏe của con người.
- Dễ sinh ra chất độc khi cháy: Các sản phẩm từ nhựa PVC khi bị đốt cháy sẽ sinh ra rất nhiều khí độc. Vì vậy cần phải xử lý rác thải nhựa PVC trong các nhà máy chuyên biệt.
- Khả năng tái chế thấp: Các loại nhựa số 3, 4, 6 và 7 là các loại nhựa có khả năng tái chế thấp.
- Ứng dụng: Không thể sử dụng làm bao bì chai lọ nhựa
Nhận biết nhựa số 3 PVC
Để nhận biết nhựa số 3 PVC và phân biệt với các loại nhựa khác, chúng ta có thể sử dụng 3 cách đơn giản sau:
- Kiểm tra mã số ký hiệu: Tất cả các sản phẩm nhựa sẽ đều được ký hiệu để phân biệt. Và nhựa PVC sẽ được ký hiệu bằng số 3 nằm trong hình tam giác.
- Dựa vào mùi: Nhựa PVC có mùi khá đặc trưng so với các loại nhựa khác. Mùi của nhựa số 3 sẽ khá hắc so với các loại nhựa khác.
- Thông tin nhà sản xuất cung cấp: Trên các bao bì sản phẩm sẽ luôn được điền đầy đủ thông tin về sản phẩm. Trong đó bao gồm những thông tin liên quan đến loại nhựa được sử dụng.
Các loại nhựa số 3 phổ biến trên thị trường hiện nay
Nhựa PVC phế liệu
Nhựa phế liệu bao gồm các sản phẩm nhựa đã qua sử dụng, hoặc bị lỗi trong quá trình sản xuất. Chúng được tái chế lại thành các vật dụng mới, phục vụ cho nhu cầu mới của người dùng. Tương tư, nhựa PVC cũng bao gồm các sản phẩm từ chất liệu nhựa PVC. Chúng đã qua sử dụng và được tái chế lại thành các vật dụng mới. Một số sản phẩm nhựa PVC phế liệu có thể kể đến như: áo mưa, găng tay nhựa, bàn, ghê, bao bì,…
Nhựa PVC có các đặc điểm:
- Có đặc tính dẻo, khả năng kháng hóa học tốt.
- Giá thành rẻ
- Chống tia UV tốt, chịu va đập tốt
- Khả năng thoát khí, chịu nhiệt độ kém.
Nhựa PVC nguyên sinh
Nhựa PVC nguyên sinh là chất liệu nhựa có tính đa dạng cao. Một số đặc điểm của chất liệu nhựa này được người dùng đánh giá cao:
- Đồ bền cao, khó phân hủy hoặc ít bị biến đổi với các tác động từ môi trường.
- Chống ăn mòn, chống sốc.
- Có khả năng cách điện, cách nhiệt. Kháng hóa chất rất tốt.
- Được ứng dụng đa dạng trong đời sống và sản xuất thường ngày.
Nhựa PVC tái sinh
Nhựa PVC tái sinh được sử dụng nhiều bởi các đặc tính nổi bật. Đồng thời chúng mang lại lợi ích sử dụng cao. Chúng được hình thành từ các sản phẩm nhựa PVC tái sinh thành các vật dụng mới. Cụ thể về một số đặc điểm nhận diện của dòng nguyên liệu này như:
- Khả năng chống thấm hơi, thấm độ ẩm kém hơn so với các dòng nhựa PP, PE khác.
- Có tình giòn, không linh hoạt và mềm dẻo
- Dẫn điện và dẫn nhiệt kém.
- Khả năng kháng hóa học rất tốt.
Nhựa số 3 có tốt không? Có độc không?
Nhựa số 3 ở điều kiện thường
Không thể phủ nhận sự phổ biến của loại nhựa này trong đời sống hằng ngày. Tuy nhiên, chúng có độc hại gì khi sử dụng hay không vẫn là một ẩn số nhiều người dùng thắc mắc. Thực tế ở điều kiện thường, nhựa PVC nguyên sinh là an toàn cho người dùng khi sử dụng. Tuy nhiên, để gia tăng tính dẻo và tính linh hoạt cho sản phẩm, chúng thường được thêm các chất phụ gia trong quá trình sản xuất. Tuy nhiên ở điều kiện thường các chất này không gây hại cho sức khỏe của con người. Nói chung ở điều kiện thường thì nhựa số 3 an toàn và không gây hại.
Xem thêm: Nhựa số 1 là gì? Nhựa số 1 có thực sự hay an toàn không?
Nhựa số 3 khi bị đốt
Ở nhiệt độ cao hay khi bị đốt các chất phụ gia bao gồm Phthalate, DEHA, … sẽ bị thoát ra bên ngoài. Đây là những chất độc hại. Ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe của người dùng. Đặc biệt khi sử dụng chúng ở nhiệt độ cao, chúng sẽ rất nguy hiểm cho người dùng.
Đặc biệt, nếu không được xử lý sau khi sử dụng an toàn, chúng sẽ tiềm ẩn nguy cơ gây hại rất lớn đến cho môi trường. Bởi chúng khó phân hủy. Thành phần hạt vi nhựa còn là nguyên nhân gây nên tình trạng ô nhiễm đất, nước. Không chỉ ảnh hưởng đến hệ sinh thái, chúng ảnh hưởng rất lớn đến đời sống sinh hoạt của con người. Chính vì thế, người dùng cần cẩn thận hơn khi sử dụng các thành phẩm từ loại nhựa này để đảm bảo an toàn không gây hại tới sức khỏe.
Khả năng chịu nhiệt của nhựa số 3
Nhựa PVC không được đánh giá cao về khả năng chịu nhiệt. Chúng chỉ có thể hoạt động tốt nhất ở phạm vi nhiệt độ -15 độ C- 60 độ C. Bởi trong môi trường có nền nhiệt cao, các sản phẩm này rất dễ bị biến dạng. Chúng có thể bị phân giải, giải phóng ra khi HCl rất nguy hiểm cho người dùng. Hoặc nền nhiệt cao có thể làm biến màu của sản phẩm nhựa ban đầu.
Ngoài ra, ở nhiệt độ quá thấp, nhựa PVC trở nên giòn và dễ gãy hơn. Đây chính là nhược điểm, đồng thời là những lưu ý cho người dùng khi sử dụng các sản phẩm từ loại nhựa này.
Nhựa số 3 có an toàn không?
Vòng đời của nhựa số 3
Về cơ bản vòng đời của các loại nhựa hiện nay đều trải qua 4 giai đoạn:
- Khai thác và sản xuất nguyên liệu thô: Nguyên liệu chính để sản xuất nhựa PVC là từ dầu mỏ thô hoặc than đá. Ngoài ra có thể sử dụng rác thải nông nghiệp như bã mĩa, … để sản xuất nhựa Bio-PVC. Tuy nhiên cách làm này có chi phí rất cao.
- Sản xuất sản phẩm: Nguyên liệu nhựa số 3 PVC thô sẽ được đưa tới các nhà máy để sản xuất.
- Sử dụng: Các sản phẩm ống nhựa PVC, tấm chắn nhựa PVC, … sẽ được đưa vào sử dụng.
- Thải bỏ: Khi hết khả năng sử dụng, các sản phẩm từ nhựa PVC sẽ được thải bỏ. Hầu hết, chúng sẽ bị ném bỏ ra môi trường tự nhiên. Chỉ có một phần nhỏ được mang đến các nhà máy để xử lý.
Ảnh hưởng của nhựa số 3 tới môi trường
Rác thải nhựa là nguyên nhân dẫn đến sự ô nhiễm môi trường ở nhiều quốc gia. Tại Việt Nam, thì rác thải nhựa chiếm tới 8-12% lượng rác thải sinh hoạt. Ước tính mỗi ngày, gần 7800 tấn rác thải nhựa được thải ra môi trường.
Rác thải từ nhựa PVC mất đến hàng trăm năm mới có thể hoàn toàn phân hủy trong môi trường tự nhiên. Điều này là nguyên nhân dẫn đến tình trạng ô nhiễm đất và ô nhiễm nước. Micropastic – Vi hạt nhựa là một trong những hệ lũy của rác thải nhưa số 3. Vi nhựa có thể tìm kiếm trong nhiều loài sinh vật như các, chim, … Chúng ức chế khả năng phát triển của các loài sinh vật và làm suy giảm số lượng loài động vật.
Ảnh hưởng của nhựa số 3 tới con người
Ảnh hưởng tới kinh tế
Ô nhiễm môi trường do nhựa còn gọi là ô nhiễm trắng. Rất nhiều con sông đã trở thành dòng sông chết. Việc này ảnh hưởng trực tiếp tới kế sinh nhai của người dân sống ở khu vực đó. Các chất thải nhựa, còn làm giảm đi năng suất của các loại cây trồng vật nuôi.
Ảnh hưởng tới sức khỏe
Việc tiếp xúc với các hợp chất nhựa số 3 PVC còn có khả năng dẫn đến các bệnh bất thường ở người. Khi nhiễm BPA có trong nhựa, cơ thể con người có thể bị rối loạn Hormone, ung thư hoặc các vấn đề liên quan đến sính sản.
Nhiễm vi nhựa PVC có ảnh hưởng rất lớn tới sức khỏe con người. Chúng ta có thể nhiễm vi nhựa từ các nguồn như: hải sản, nước uống, … Vi nhựa sẽ xâm nhập và làm hư tổn các cơ quan trong cơ thể. Đặc biệt là với các hạt Microplastic có thể gây biến đổi DNA ở người.
Giảm thiểu tác động của nhựa số 3 PVC tới con người và môi trường
Để giảm thiểu tác động của nhựa số 3 PVC thì chúng ta nên áp dụng các mo hình kinh tế mới, các nguyên tắc sử dụng sản phẩm và các lối sống xanh.
Mô hình kinh tế tuần hoàn
Đây là mô hình kinh doanh mới hướng tới việc giảm tối đa ảnh hưởng tới môi trường tự nhiên. Trước đây, các công ty doanh nghiệp chủ yếu hoạt động một chiều sản xuất – cung ứng – sử dụng – thải bỏ. Với hình thức hoạt động này, gây ra sự lãng phí tài nguyên rất lớn đồng thời gây ô nhiễm môi trường.
Mô hình kinh tế tuần hoàn hoạt động dựa trên mô hình sản xuất – cung ứng – sử dụng – thải bỏ – sử dung. Các sản phẩm thải bỏ sẽ được phân loại và dùng làm nguyên liệu cho sản phẩm khác. Việc này giúp giảm thiểu tác động tới môi trường đồng thời tối ưu hóa chi phí cho doanh nghiệp.
Xem thêm: Những mô hình tái chế rác thải nhựa bảo vệ môi trường
Nguyên tắc 3R/3T
Nguyên tắc 3R được xây dựng dựa trên 3 yếu tố Reduce – Reuse – Recycle. Nguyên tắc này còn được gọi là nguyên tắc 3T Tiết giảm – Tái sử dụng – Tái chế.
- Reduce – Tiết giảm: Đây là ưu tiên của nguyên tắc. Nguyên tắc này đưa ra nhằm hạn chế những nhu cầu không cần thiết để từ đó giảm lượng tiêu thụ sản phẩm cũng như lượng rác phát thải.
- Reuse – Tái sử dụng: Xu hướng tiêu dùng bền vững, sử dụng lại nhiều lần một sản phẩm là điều mà nguyên tắc thứ 2 hướng tới
- Recycle – Tái chế: Sử dụng nguồn nguyên liệu trong giai đoạn thải bỏ để làm nguyên liệu cho các sản phẩm khác.
Ứng dụng của nhựa số 3
Với tính đa dụng của mình, nhựa PVC được ứng dụng trong rất nhiều lĩnh vực khác nhau. Một số lĩnh vực mà nhựa PVC đóng vai trò quan trọng có thể kể đến như: Xây dựng, điện tử, y tế, ô tô, nội thất.
Sản xuất ống, thiết bị và phụ kiện dẫn nước.
Trong các hệ thống ống dẫn hiện nay được sử dụng hầu hết bằng các loại ống nhựa PVC. Đây cũng là lĩnh vực mà nhựa PVC được ứng dụng nhiều nhất. Nhờ các tính chất: nhẹ, rẻ, chống cháy, cách điện nên ống nhựa PVC được sử dụng trong hầu hết các nhà máy và trong gia đình.
Hiện nay có 2 loại ống nhựa số 3 PVC chính:
- Ống nhựa trơn: Loại ống nhựa này được sử dụng nhiều trong các hệ thống lớn như các đường ống dẫn dầu, dẫn hóa chất nhà máy, …
- Ống nhựa gân xoắn: Loại ống nhựa này nhỏ và linh hoạt hơn so cới ống nhựa trơn. Và được dùng nhiều trong hộ gia đình.
Ngoài việc sử dụng để sản xuất ống nhựa, nhựa PVC cũng được chế tạo các loại van nhựa. Các loại van nhựa phổ biến như Van bi nhựa, van bướm nhựa, …
Ứng dụng trong sản xuất thiết bị điện tử
Với đặc tính khó cháy của nhựa số 3 PVC được sử dụng để chế tạo các loại dây cáp, dây điện, … Để có thể tăng khả năng chống cháy thì có thể bổ sung thêm chất phụ gia khi sản xuất. Các loại dây cáp nhựa PVC có thể chịu được mức nhiệt từ 90oC đên 100oC. Để phân biệt các loại dây dẫn thì có thể bổ sung thêm phẩm màu cho nhựa PVC.
Ứng dụng trong y tế
Nhựa PVC đã thay thế hoàn toàn bình thủy tinh trong việc lưu trữu máu. Kể từ năm 1950 đến nay, máu được đựng trong các túi nhựa PVC. Ngoài ra nhựa số 3 PVC còn được sử dụng để sản xuất các túi truyền dịch, ống thông, … Với vai trò của mình thì nhựa PVC gần như không thể thay thế được trong ngành y tế.
Vật liệu xây dựng
Với khả năng chống ẩm, chống ăn mòn thì nhựa PVC còn được dùng để sản xuất các loại vật liệu xây dựng. Các tấm ốp cửa sổ, mái nhựa, ốp sàn bằng nhựa PVC có độ bền cao. Nhựa PVC có thể được làm sạch bằng các loại chất tẩy rửa thông thường như nước Javel, nước lau nhà, … Ngoài ra một số vật liệu mới cũng được chế tạo từ nhựa PVC tái chế.
Thiết kế nội thất
Với chi phí rẻ, dễ lắp đặt các sản phẩm từ nhựa PVC có thể thay thế các nội thất bằng gỗ. Các loại tủ, kệ trang trí, … bằng nhựa PVC có khả năng chống mối mọt và ẩm mốc tốt hơn so với tủ gỗ thông thường. Các sản phẩm từ nhựa PVC cũng không phải sơn lại thường xuyên do khó bị ăn mòn. Việc này giúp giảm thiểu chi phi bảo dưỡng cho các sản phẩm nội thất.
Các ứng dụng khác
Ngoài các ứng dụng phổ biến trên thì nhựa PVC còn được ứng dụng để sản xuất:
- Đồ chơi thể thao: Sàn chống trượt, dây cước, ba lô các loại, dây kháng lực, …
- Dệt may: Ga giường mỏng, túi vải, thảm sàn, … Ngoài ra còn có thể làm áo mưa, bạt che, …
- Bảo quản thực phẩm: Dùng làm bao bì đóng gói sản phẩm.
- Nội thất ô tô: Lớp phủ ghế, tủ đựng cùng các bề mặt khác làm bằng nhựa PVC sẽ dễ vệ sinh, lau dọn. Ngoài ra có thể dùng nhựa số 3 PVC để làm lớp bảo vệ dưới đáy xe ô tô.
Hướng dẫn sử dụng nhựa số 3 an toàn và hiệu quả
Cách bảo quản các sản phẩm từ nhựa PVC đúng cách
Để đảm bảo chất lượng của các sản phẩm từ nhựa số 3 PVC thì bạn nên làm theo hướng dẫn của nhà sản xuất. Ngoài ra bạn có thể tham khảo hướng dẫn sau:
- Bảo quản ở nơi khô ráo mát mẻ: Ánh sáng mặt trời có thể gây ảnh hưởng tới chất lượng của sản phẩm nhựa PVC. Vậy nên hãy để các sản phẩm từ nhựa PVC ở nơi khô ráo và tránh tiếp xúc với ánh mặt trời.
- Nhiệt độ tích hợp: Nhiệt độ phù hợp để bảo quản nhựa PVC là từ 20 đến 30 độ C.
- Tránh tiếp xúc với các chất hóa học mạnh: Thông thường nhựa PVC khó bị ăn mòn bởi các axit, kiềm hoặc dung môi. Tuy nhiên một số chất hóa học đặc biệt như H2SO4, HNO3 sẽ không được bảo quản bằng nhựa PVC.
- Tránh va đập mạnh: Các sản phẩm từ nhựa PVC cứng, độ đàn hồi thấp. Vậy nên tránh va đập sẽ giảm tối đa tình trạng biến dạng của sản phẩm.
Lưu ý khi sử dụng nhựa số 3
Để sử dụng an toàn nhựa số 3 PVC bạn nên lưu ý các vấn đề sau:
- Không được đốt nhựa PVC: Nhựa PVC khi đốt sẽ sinh ra dioxine và furan. Hai chất này sẽ gây ung thư ở người.
- Phân loại: Không nên thải bỏ rác thải nhựa PVC ra môi trường. Bạn cần phải phân loại rồi đưa chúng đi tái chế
- Đọc kỹ hướng dẫn của nhà sản xuất: Tùy từng mục đích sử dụng thì hướng dẫn sử dụng cũng sẽ khác nhau. Hướng dẫn sử dụng là yếu tố ít được quan tâm tới nhưng là yếu tố quan trọng nhất giúp chúng ta tự bảo vệ sức khỏe của bản thân.
Chắc hẳn với các thông tin trên được Đức Phát thu thập và gửi đến bạn, bạn đã hiểu hơn về nhựa số 3 rồi đúng không? Hy vọng rằng bài viết trên đã cung cấp cho bạn những kiến thức bổ ích về loại nhựa này. Mong rằng qua bài viết, bạn sẽ biết cách sử dụng và bảo quản chúng an toàn và hiệu quả hơn nhé!
